Tiệt trùng và khử trùng khác nhau như thế nào?

Khái niệm tiệt trùng

Tiệt trùng là quá trình loại bỏ hoặc tiêu diệt tất cả các vi sinh vật sống, bao gồm cả thể dinh dưỡng và nha bào của chúng, bằng cách sử dụng nhiệt độ, tia bức xạ, hóa chất hoặc các biện pháp cơ học.

Trong lĩnh vực y học, tiệt trùng là một công việc cần thiết để tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh trên các dụng cụ y tế, sản phẩm sinh học và dược phẩm.

Trong phòng thí nghiệm vi sinh vật, việc tiệt trùng là một biện pháp không thể thiếu để phân lập, nuôi cấy và lưu giữ các vi khuẩn thuần khiết. Người ta sử dụng nhiều phương pháp tiệt trùng khác nhau trong lĩnh vực vi sinh học để đảm bảo sự an toàn và độ chính xác của các nghiên cứu và thí nghiệm.

Khái niệm về khử trùng

Khử trùnglà quá trình giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh đến một mức an toàn, không gây nguy hiểm cho con người hoặc môi trường. Trong quá trình khử trùng, mục tiêu không phải loại bỏ hết vi sinh vật, mà là giảm số lượng chúng đến mức không thể gây nhiễm trùng hoặc lây lan bệnh.

Khử trùng thường được thực hiện bằng cách sử dụng các chất khử trùng hoặc phương pháp khác nhau để ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh. Các chất khử trùng thường được sử dụng bao gồm kháng sinh, chất khử trùng hóa học như clo, ozon, axit peracetic, cồn, hoặc các chất kháng vi khuẩn khác. Ngoài ra, các phương pháp khử trùng như tia cực tím (UVC), nhiệt độ cao, áp suất, hay lọc và xử lý nước cũng được sử dụng trong quá trình khử trùng.

Quá trình phun khử trùng có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm y tế, thực phẩm, môi trường, công nghiệp và gia đình. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật, bảo vệ sức khỏe con người và duy trì môi trường sạch sẽ và an toàn.

Tiệt trùng và khử trùng khác nhau như thế nào?

Mục đích

Tiệt trùng: Mục tiêu chính của tiệt trùng là loại bỏ hoặc tiêu diệt tất cả các vi sinh vật sống trên bề mặt hoặc trong một không gian cụ thể. Nó thường được thực hiện để đảm bảo an toàn và ngăn chặn lây lan bệnh.
Khử trùng: Mục tiêu của khử trùng là giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh đến mức an toàn, không gây nguy hiểm. Nó nhằm ngăn chặn nhiễm trùng và lây lan bệnh, nhưng không nhất thiết phải loại bỏ hết vi sinh vật.
Mục đích của tiệt trùng và khử trùng

Phương pháp

Tiệt trùng: Tiệt trùng thường sử dụng các phương pháp như nhiệt độ cao, áp suất, tia bức xạ, hóa chất mạnh hoặc các biện pháp cơ học để loại bỏ hoặc tiêu diệt tất cả các vi sinh vật sống.
Khử trùng: Khử trùng thường sử dụng các chất khử trùng hoặc phương pháp như sử dụng kháng sinh, chất khử trùng hóa học, tia cực tím, nhiệt độ, áp suất hoặc các biện pháp khác để giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh đến mức an toàn.
Phương pháp khử trùng

Tóm lại, tiệt trùng và khử trùng là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Tiệt trùng nhằm loại bỏ hoặc tiêu diệt tất cả vi sinh vật sống, trong khi khử trùng nhằm giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh đến mức an toàn. Cả hai quá trình đều được sử dụng để đảm bảo an toàn về mặt vi sinh học, nhưng mục đích và phương pháp của chúng có sự khác biệt.

Kỹ thuật sử dụng của tiệt trùng và khử trùng

Kỹ thuật tiệt trùng

Khí nóng khô (Tủ sấy)

Dùng để tiệt trùng các dụng cụ mà không thể cháy được, thường là dụng cụ thuỷ tinh như ống nghiệm, ống hút, hộp lồng petri…
Ở 170°c – 180°c/1 giờ hoặc 160°C/2 giờ tất cả các vi khuẩn và nha bào đều bị diệt.
Dụng cụ sấy vô trùng có thể dùng trong 7 ngày. Khi để quá thời gian phải sấy lại.
Lau chùi thường xuyên 1 tuần /1 lần

Nhiệt ướt dưới áp lực cao (dùng lò hấp ướt Autociave)

Đây là phương pháp khử trùng rất tốt và thường được dùng tại các bệnh viện, các phòng thí nghiệm và các cơ sở y tế để khử trùng dụng cụ kim loại, cao su, nhựa, băng gạc, môi trường, hoá chất…
Trong một lò kín không có không khí, chỉ có hơi nước, khi áp lực hơi nước tăng thì nhiệt độ cũng tăng theo một tương quan nhất định. Khi nhiệt độ duy trì ở 110 -121°c/ 30 phút, tương ứng với áp lực 1-1,2 atmotphe các vi khuẩn và nha bào đều bị diệt.
Dụng cụ hấp ướt chỉ dùng trong 3 ngày. Môi trường trong bình kín hoặc ống nghiệm có thể giữ được một tuần.

Tia Gamma

Tiệt trùng các dụng cụ bông băng trong các túi đóng sẵn, chỉ katgut, catheter.
Bức xạ ion hoá giàu năng lượng có thể giết chết vi sinh vật.

Ethylenoxid và formaldehyd

Ethylenoxid là một chất độc, gây dị ứng, kích thích niêm mạc mạnh và dễ cháy, ngoài ra nó còn là chất gây ung thư. Khi sử dụng phải hết sức thận trọng.
Dựa trên phản ứng hoá học, nhờ hoạt tính của nguyên tử oxy trong cấu tạo phân tử của ethylenoxid (CH2OCH2).

Tanh-dan (Tyndan)

Đun cách thuỷ <100°c 3 lần liên tiếp cách nhau 12 – 24 giờ, mỗi lần 15 – 50 phút. Dùng tiệt trùng ở những chất dễ bị hỏng hoặc giảm chất lượng ở 100°c.

Lọc vô trùng

Dùng cho vacxin, huyết thanh và các dung dịch nhạy cảm nhiệt độ.

Kỹ thuật khử trùng

Biện pháp vật lý

Hơi nước nóng (luộc sôi)

Chỉ định: Khử trùng bơm kim tiêm, dụng cụ tiểu phẫu thuật. Khử trùng quần áo, chăn màn, các dụng cụ đã dùng của người bệnh.
Nguyên lý: Hơi nước nóng 80-100°C có thể giết được các tế bào sinh trưởng ở trạng thái tự do trong vài phút. Khử trùng bằng cách đun sôi ở 100°C/30 phút.

Đốt

Lò đốt nhỏ để đốt xác động vật thí nghiệm, bông gạc bẩn.
Cồn đốt các dụng cụ tiểu phẫu thuật.
Đèn cồn, đèn gaz khử trùng miệng ống nghiệm, đầu que cấy.

Tia cực tím (U.V)

Chỉ định: khử trùng không khí phòng mổ, phòng vô trùng, nước. Tia cực tím có thể gây viêm kết mạc và giác mạc.
Nguyên lý: tia cực tím (U.V) bước sóng 13,6 – 400nm, nhất là 257nm, có tác dụng khử tràng. Liều 100 – 500 Wsec/cm2 diệt được 90% các loài vi khuẩn, không diệt được nha bào và bào tử nấm.
Cơ chế tác dụng: cấu trúc các phân tử của vi sinh vật như acid nucleic bị biến đổi khi hấp thụ bức xạ này, dẫn đến đột biến làm hỏng chất liệu di truyền và chết.

Biện pháp hóa học

Cồn

Cồn không diệt được nha bào. Tác dụng với virus còn có nhiều ý kiến khác nhau. Thường dùng dung dịch ethanol 80%, iopropaeol 70% và propanol 60% để khử trùng da, bàn tay trong phẫu thuật và vệ sinh phòng bệnh. Những dung dịch đặc hơn do hút nước trong tế bào ra mạnh nên hiệu quả kém hơn.
Ưu điểm là thời gian tác dụng ngắn, có khả năng thấm vào da kể cả lỗ chân lông và tuyến mồ hôi. Nhược điểm là bay hơi nhanh và dễ cháy.

Phenol và các dẫn xuất của phenol

Thường dùng dung dịch phenol 0,5-4%.
Không diệt được nha bào và viras nhưng vững bền so với các chất sát khuẩn khác.
Phenol có thể ăn mòn da, niêm mạc và gây độc thần kinh.

Nhóm Halogen

Phản ứng oxy hoá xảy ra nhanh và không quay trở lại. Halogen hoá chậm hơn, không mạnh bằng. Những phản ứng này xảy ra với nhiều chất hữu cơ khác nhau, sẽ làm giảm hoạt tính sát khuẩn trong những dung dịch có nhiều chất bẩn hữu cơ hay các chất oxy hoá và halogen hoá khác, nhất là amoniac.

Halogen có phổ tác dụng rộng và tác dụng trong thời gian ngắn. Nhược điểm là phản ứng không đặc hiệu xảy ra rất nhanh với nhiều chất hữu cơ khác nhau, hiệu quả khử trùng kém khi vật khử trùng dính nhiều đờm, mủ… Khí clo có tính độc, có thể dị ứng với iốt.

Clo để thanh khuẩn nước ăn.
Clorua vôi khử trùng chất nôn, chất thải.
Chloramin tinh kiết 1% để khử trùng bàn tay trong 5 phút.
Chloramin 1% để khử trùng dụng cụ phải ngâm trong 20 phút.
Chloramin 1,5-2,5% để khử trùng đồ vải và tẩy uế trong 2-12 giờ.
Dung dịch iốt (betadin) và dung dịch cồn iốt 7%, KI 3%, cồn 90° được sử dụng nhiều để sát trùng da.

Muối kim loại nặng

Tác dụng chế khuẩn, không diệt được nha bào, virus và khả năng diệt các vi khuẩn kháng acid yếu.
Phenol borat thuỷ ngân để sát trùng vết thương, da và niêm mạc.
Thuốc nhỏ mắt Argerol có muối bạc.

Aldehyd

Quan trọng nhất là Formaldehyd (Formon) dung dịch 0,5-5,0% và khí 5g/cm .
Tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, nấm và virus. Nếu đủ thời gian và nhiệt độ cao còn diệt được cả nha bào.
Formaldehyd kích thích da và niêm mạc, có thể dẫn tới dị ứng và gây ung thư.

Dung dịch nước để lau chùi sàn nhà và đồ dùng.
Khí dùng để khử trùng không khí và máy móc lớn.

Các chất oxy hoá

Oxy già (H2O2), thuốc tím (KMnO4) và xanh methylen được pha thành dung dịch lỏng, dùng làm chất sát khuẩn bôi ngoài da.

Acid và bazơ

Acid và bazơ có tác dụng diệt khuẩn vì tính điện phân thành H+ và OH-.

Khử trùng (decontamination)

Giải pháp khử trùng tốt nhất

Nếu bạn đang quan tâm về việc tiệt trùng và khử trùng không gian sống của mình thì dịch vụ khử trùng tại PCS chính là một sự lựa chọn tốt. PCS là một công ty có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khử trùng và vệ sinh chuyên nghiệp. Dịch vụ khử trùng của PCS được thiết kế để đáp ứng các tiêu chuẩn cao về hiệu quả và an toàn.

Công ty khử trùng PCS có đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm và được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật khử trùng. Họ hiểu rõ về các phương pháp và sản phẩm khử trùng hiện đại để đảm bảo sự hiệu quả và an toàn trong quá trình làm việc.

Công ty áp dụng những kỹ thuật khử trùng tiên tiến như sử dụng tia cực tím (UVC) và hệ thống phun sương để tiêu diệt vi khuẩn, vi rút và các loại vi sinh vật gây bệnh. Điều này đảm bảo rằng quá trình khử trùng được thực hiện một cách hiệu quả và đáng tin cậy.

PCS sử dụng các sản phẩm khử trùng chất lượng cao, được chứng nhận và đáng tin cậy. Điều này đảm bảo rằng quá trình khử trùng không chỉ hiệu quả mà còn an toàn cho môi trường và sức khỏe con người.

Dịch vụ khử trùng của PCS có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm y tế, nhà hàng, khách sạn, văn phòng, căn hộ, trường học và các không gian công cộng khác. PCS có khả năng đáp ứng nhu cầu khử trùng của đa dạng khách hàng.

Công ty tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn an toàn trong quá trình khử trùng. PCS hiểu rõ về các quy định về vệ sinh và an toàn của ngành và đảm bảo rằng quá trình làm việc được thực hiện một cách đúng quy định.

Dịch vụ khử trùng của PCS là một giải pháp tốt để đảm bảo không gian của bạn được khử trùng một cách hiệu quả và an toàn.

Tóm lại

Tổng kết lại, tiệt trùng và khử trùng là hai khái niệm quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người và đảm bảo môi trường an toàn. Và dịch vụ khử trùng của PCS là một giải pháp đáng tin cậy nếu bạn có nhu cầu khử trùng cho không gian sống của mình. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết nhé!